فارغ از اینکه برای پلتفرمهای مختلف ویدیو میسازید، فیلمساز هستید یا صرفاً برای سرگرمی چنین کاری را انجام میدهید، خوشبختانه امروزه تعداد نرمافزارهای تدوین فیلم سر به فلک میزند. علاوه بر نرمافزارهای رایگان فوقالعادهای مانند DaVinci Resolve، حرفهایها معمولاً از نرمافزارهای پولی مانند Adobe Premiere Pro CC یا Final Cut Pro X استفاده میکنند. هرکدام از این نرمافزارها از قابلیتهای متعددی بهره میبرند که حرفهای شدن در آنها زمانبر است، به همین خاطر بهتر است که برای انتخاب یکی از آنها، دقت زیادی داشته باشید. در ادامه بهصورت مختصر و مفید به بهترین نرمافزارهای تدوین فیلم نگاهی میاندازیم.
مبانی تدوین فیلم
نرمافزارهای تدوین فیلم میتوانند پیچیده یا ساده باشند و تقریباً تمام آنها از این ۴ بخش اصلی پشتیبانی میکنند: برش، اصلاح رنگ، افکتها و ابزار تنظیم صدا. پیشرفته بودن این ابزارها در بیشتر موارد بستگی به قیمت نرمافزار دارد و هرچه قیمت برنامه مذکور بیشتر باشد، این قابلیتها هم پیشرفتهتر خواهند بود. در ادامه بهصورت جداگانه به این ۴ بخش نگاهی میاندازیم.
برش – این روزها تقریباً تمام برنامههای مربوط به این موضوع، از تدوین غیرخطی پشتیبانی میکنند. در این نوع تدوین، کاربر میتواند انواع و اقسام فایلهای ویدیویی را از پوشههای موردنظر روانهی تایملاین کند و سپس آنها را با توجه به سلیقهی خود در کنار یکدیگر قرار دهد. از آنجایی که این فرایند معمولاً بسیار وقتگیر است، بهترین برنامهها از تعداد زیادی میانبر کیبورد پشتیبانی میکنند که سرعت این روند را افزایش میدهد. همچنین در این برنامهها میتوانید ویدیوهایی با رزولوشنهای مختلف مانند ۱۰۸۰p و ۴K و حتی ۸K را کنار هم در یک تایملاین قرار دهید. سرعت انجام این کار و حداکثر رزولوشن ویدیو خروجی تا حد زیادی به قدرت سختافزاری کامپیوتر یا گجت مذکور بستگی دارد.
اصلاح رنگ – بعد از ویرایش و برش اولیه، حالا وقت اصلاح رنگ است تا شکل و شمایل فیلم دقیقاً مطابق انتظارات شما باشد. شرکت ادوبی یک برنامه جداگانه برای این موضوع به نام SpeedGrade CC را عرضه کرده ولی ابزار اصلاح رنگ موجود در Final Cut Pro و Premiere به اندازهی کافی حرفهای و جامع هستند. البته افرادی که به دنبال نرمافزار بسیار حرفهای برای این موضوع هستند، معمولاً از DaVinci Resolve استفاده میکنند.
افکتها – «افکتهای بصری» (Visual effects) میتوانند بهسادگی افزایش سرعت ویدیو یا افزودن فیلترها باشند یا اینکه مثلاً با ترکیب ویدیوها و عناصر مختلف میتوان افکت بصری خاصی را ایجاد کرد. ادوبی برای این کار برنامهی After Effects CC را عرضه کرده که طرفداران بسیار زیادی دارد و اپل هم برای این کار برنامهی Motion 5 را معرفی کرده است. در ضمن برای کارهای نهچندان پیچیده میتوانید بر روی ابزارهای موجود در نرمافزارهای تدوین فیلم این دو شرکت هم حساب کنید. در نهایت باید به برنامه DaVinci Resolve اشاره کنیم که در داخل محیط خود از برنامه Fusion بهره میبرد و در زمینهی افکتهای بصری حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
ابزار تنظیم صدا – بیشتر تدوینکنندگان فیلم معمولاً علاقهی زیادی به تنظیم صدا پروژههای خود ندارند ولی تقریباً تمام پروژهها حداقل به کمی تنظیم در زمینهی صدا، نیاز دارند. بهعنوان مثال در بخشهای مختلف ویدیو احتمالاً باید بلندی صدا را تا حدی تنظیم کنید و افکتهای سادهای را بر روی آنها قرار دهید. خوشبختانه، تمام نرمافزارهای معرفیشده در این فهرست از چنین قابلیتهایی بهره میبرند و حتی برخی از آنها تا حدی میتوانند صداهای مزاحم مربوط به محیط را هم کاهش دهند.
سختافزار
برنامههای تدوین فیلم معمولاً فشار زیادی بر کامپیوتر، گوشی یا تبلت وارد میکنند. تمام این نرمافزارها برای افزایش سرعت خود از پردازنده گرافیکی کامپیوتر هم استفاده میکنند. برای تدوین ساده و ابتدایی فیلم و صدا، میتوانید چنین کاری را با کامپیوتر نسبتاً سریع با کارت گرافیک ساده و نهچندان پیشرفته انجام دهید. اما اگر میخواهید رنگها را اصلاح کنید و افکتهایی را بر ویدیو اعمال کنید و منتظر رندرهای طولانیمدت هم نمانید، پس بهتر است یکی از کارتهای گرافیک پیشرفته ساخته شده توسط شرکتهای انویدیا یا AMD خریداری کنید. هرچقدر سیستم شما قدرتمندتر باشد، کارهای مربوط به تدوین فیلم هم سریعتر انجام میشود.
اگر گیمر نباشید، احتمالاً تابهحال توجه چندانی به پردازنده گرافیکی موجود در تبلت یا گوشی هوشمند خود نشان ندادهاید. ولی باید بگوییم که اپلیکیشنهای حرفهای زیادی برای تدوین فیلم عرضهشده که از بین آنها میتوانیم به Project Rush از شرکت ادوبی اشاره کنیم که مدتی پیش معرفی شد. برای اینکه بتوانید از تمام قابلیتهای این اپلیکیشن و اپلیکیشنهای دیگر بهراحتی بهره ببرید، توصیه میکنیم که آیپد پرو یا گجتهای اندرویدی مجهز به جدیدترین تراشه کوالکام که در حال حاضر اسنپدراگون ۸۴۵ است، خریداری کنید.
بهترین نرمافزارهای دسکتاپ پولی
Adobe Premiere Pro CC 2018 – این نرمافزار اصلاً قیمت کمی ندارد ولی خوشبختانه بهراحتی میتوانیم با بهرهگیری از کرک ارائهشده برای آن، بهصورت رایگان از این نرمافزار بهره ببریم. این برنامه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بهترین نرمافزار تدوین فیلم موجود است و در کامپیوترهای ویندوزی و مبتنی بر macOS هم اجرا میشود.
برنامه Premiere بهراحتی میتواند پروژههای موجود در فتوشاپ یا افتر افکت را به محیط داخلی خود منتقل کند. همچنین این نرمافزار تقریباً از تمام فرمتهای ویدیو و موارد دیگر و رزولوشن ۴K و بالاتر پشتیبانی میکند. در ضمن باید خاطرنشان کنیم که عموماً سرعت این برنامه-بهخصوص در زمینهی رندر افکتها-در ویندوز بیشتر از macOS است.
همچنین باید بگوییم که این برنامه از رابط کاربری جذابی بهره میبرد، یادگیری کاربرد ابزار مختلف بسیار آسان است و تقریباً برای هر عملکردی یک میانبر کیبورد اختصاص داده شده است. در همین حین، برنامه Premiere سرشار از ابزارهای مختلف است که پاسخگوی تقریباً تمام نیازهای یک تدوینگر فیلم است. ادوبی در نسخهی جدید این برنامه ابزار Color Match را معرفی کرده که با بهرهگیری از هوش مصنوعی میتواند کار یکسانسازی ظاهر کلی نماهای مختلف را انجام دهد و با این کار در وقت کاربر تا حد زیادی صرفهجویی میشود. در نهایت باید بگوییم که اگر به دنبال یک برنامهی حرفهای و همهفنحریف برای تدوین فیلم هستید، از استفاده از این برنامه پشیمان نخواهید شد.
Apple Final Cut Pro X – کاربران سیستمهای مبتنی بر macOS میتوانند از نرمافزار Final Cut استفاده کنند. این برنامه در سال ۲۰۱۱ عرضه شد و در ابتدا هدف انتقادهای زیادی قرار گرفت ولی اپل سالبهسال این نرمافزار را بهبود بخشید و قابلیتهای جدیدی را به آن اضافه کرد. اولین چیزی که هنگام استفاده از این برنامه توجهات را جلب میکند، رابط کاربری ساده ولی جذاب آن است. استفاده از ابزارهای مربوط به ویرایش صدا، افکتها و اصلاح رنگ بسیار آسان است البته در مقایسه با Premiere تعداد این ابزارها چندان زیاد نیست. از جمله مهمترین نقاط ضعف این برنامه، میتوانیم به ارائه امکانات کمتر در مقایسه با Premiere اشاره کنیم و این که تنها در سیستمعامل macOS اجرا میشود.
Corel VideoStudio Ultimate 2018 – افرادی که بهدنبال تدوین حرفهای نیستند و صرفاً میخواهند ویدیوهایی را برای پلتفرمهای مختلف آماده کنند، میتوانند از این نرمافزار بهره ببرند. استفاده از این برنامه بسیار آسان است و خیلی سریع میتوان بخشهای مختلف آن را یاد گرفت. مانند دیگر نرمافزارهای ردهبالا، VideoStudio هم از فرمتهای مختلفی مانند ویدیوهای ۳۶۰ درجهای مربوط به واقعیت مجازی و فرمتهای سهبعدی پشتیبانی میکند. همچنین از بین افکتهای موجود در آن هم میتوانیم به لرزشگیر دیجیتالی و بسیاری از موارد دیگر اشاره کنیم. همچنین با بهرهگیری از این نرمافزار میتوان برای کارهایی مانند تکنیک پرده سبز و ویرایش فیلم ثبت شده از جانب چند دوربین استفاده کرد. از بین مهمترین نقاط ضعف این برنامه هم میتوانیم به سرعت رندر پایین، اجرا فقط در ویندوز، عدم امکان جستجو برای کلیپها و افکتها و ابزار ضعیف اصلاح رنگ در مقایسه با رقبا، اشاره کنیم.
CyberLink PowerDirector 16 – اگر در تدوین فیلم سرعت این فرایند اهمیت بسیار زیادی دارد، پس بهتر است نگاهی به برنامه CyberLink PowerDirector بیندازید. هرچند یادگیری قابلیتهای این برنامه در ابتدا کمی سخت است، ولی وقتی که با آن کنار بیایید، به سرعت میتوانید پروژههای مختلفی را به سرانجام برسانید. این نرمافزار همچنین از ویدیوهای ۴K و ۳۶۰ درجهای هم پشتیبانی میکند. ابزار مربوط به اصلاح رنگ که در این برنامه وجود، از امکانات کافی بهره میبرد و به شما کمک میکند که ظاهر نماهای مختلف موجود در فیلم را یکسان نگه دارید. در نهایت، باید بگوییم که با استفاده از این برنامه میتوانید ویدیوهای باکیفیتی را با سرعت زیادی رندر کنید. این برنامه از macOS پشتیبانی نمیکند و با استفاده از آن نمیتوانید فایلهای QuickTime را با فرمت MOV خروجی بگیرید که برای بسیاری از تدوینگران ضعف مهمی محسوب میشود.
بهترین نرمافزارهای رایگان
DaVinci Resolve – شرکت Blackmagic در نسخهی ۱۵ برنامه DaVinci Resolve، این برنامه را تا حد زیادی متحول کرده است. این برنامه از سیستمعاملهای macOS، ویندوز و لینوکس پشتیبانی میکند و به همین خاطر یک نرمافزار تدوین فیلم مولتیپلتفرم محسوب میشود. نسخهی رایگان این برنامه در مقایسه با نسخهی ۳۰۰ دلاری آن، امکانات کمتری دارد؛ امکاناتی که تدوینگران معمولی فقدان آنها را چندان احساس نمیکنند.
یکی از بهترین قابلیتهای این برنامه، ابزاری به نام Fusion است که حتی در نسخهی رایگان هم قابلیتهای زیادی دارد و علاوه بر این، باید به Fairlight هم اشاره کنیم که یک ابزار پیشرفته برای ویرایش صدا است. از اواسط دهه ۸۰ میلادی، ابزار اصلاح رنگ این برنامه، انتخاب اول بسیاری از حرفهایهای این حوزه بوده است. قابلیتهای این برنامه بسیار زیاد است و برای اشاره به آنها باید یک مقاله جداگانه در رابطه با این نرمافزار همهفنحریف بنویسیم. خوشبختانه از خروجی ۸K هم پشتیبانی میکند و سرعت رندر آن هم بسیار بالا است. همانطور که گفتیم، این برنامه از ابزارهای متعدد و جذابی بهره میبرد و به همین خاطر، این برنامه برای تازهکاران تا حد زیادی مرعوبکننده است ولی اگر بتوانید کار با این امکانات را یاد بگیرید، خیلی سریع به طرفدار پروپاقرص این نرمافزار قدرتمند بدل میشوید.
Avid Media Composer First – این برنامه در بین تدوینگران صنعت فیلم و تلویزیون طرفداران بسیار زیادی دارد و خوشبختانه این شرکت نسخهی رایگانی از این برنامه هم عرضه کرده است. مهمترین نکتهی قوت این برنامه، توانایی زیاد آن در نظم بخشیدن به فایلهای متعدد است که این قابلیت بهخصوص در صنعت فیلم و تلویزیون که تدوینگران باید با فایلهای بسیار زیادی کار کنند، بسیار مثمر ثمر واقع میشود. با استفاده از این برنامه بیش از هر نرمافزار تدوین فیلم دیگری، میتوانید با استفاده از میانبرهای کیبورد سرعت تدوین را افزایش دهید. علاوه بر این، Avid Media Composer First از ابزارهای خوبی برای افکتها، ویرایش صدا و اصلاح رنگ بهره میبرد. کاملاً واضح است که نسخهی رایگان آن از امکانات کمتری بهره میبرد و بهعنوان مثال حداکثر میتواند در رزولوشن ۱۰۸۰p با سرعت ۶۰ فریم بر ثانیه خروجی بگیرد. در ضمن باید بگوییم که این برنامه از سیستمعاملهای macOS و ویندوز پشتیبانی میکند.
Apple iMovie – برای افراد مبتدی و افرادی که نمیخواهند کارهای حرفهای انجام دهند، Apple iMovie یکی از بهترین نرمافزارهای موجود است. این برنامه رابط کاربری بسیار جذابی دارد و علاوه بر این، بهاندازهی کافی از ابزارهای متنوعی هم بهره میبرد. با وجود رایگان بودن آن، سرعت بالایی دارد و خوشبختانه از رزولوشن ۴K هم پشتیبانی میکند. هرچند این برنامه امکانات قابل توجهی را ارائه میدهد، ولی به دلیل ساده بودن رابط کاربری و فقدان برخی از مشخصهها، برای تدوین حرفهای نمیتوان روی آن حساب کرد. با این وجود، اگر اهل فیلمبرداری با آیفون خود هستید و برای سرگرمی ویدیوهای مختلفی را تدوین میکنید، iMovie جوابگوی بیشتر نیازهای شما خواهد بود.
Lightworks – همانند Avid و DaVinci Resolve، برنامه Lightworks هم در بین تدوینگران شهرت زیادی دارد. نسخهی رایگان این نرمافزار تقریباً از تمام ویژگیهای نسخهی پولی بهره میبرد ولی یک تفاوت بزرگ با آن دارد؛ با نسخهی رایگان نهایتا میتوانید با رزولوشن ۷۲۰p خروجی بگیرید. این برنامه تایملاین جذابی دارد و باید خاطرنشان کنیم که فیلمهایی مانند «گرگ والاستریت» و «جزیره شاتر» با استفاده از این نرمافزار تدوین شده است. مهمترین نقطهضعف نسخه رایگان این برنامه علاوه بر محدودیت رزولوشن ۷۲۰p، پایین بودن تعداد ابزار مربوط به افکتها و ویرایش صدا در مقایسه با DaVinci resolve است. در هر صورت اگر به دنبال یک ابزار ساده برای تدوین ویدیوهای معمولی هستید، میتوانید روی این نرمافزار حساب کنید.
اپلیکیشنهای تدوین فیلم
KineMaster – یکی از بهترین اپلیکیشنهای رایگان برای تدوین فیلم اپلیکیشن KineMaster است که از اندروید و iOS هم پشتیبانی میکند. با وجود اینکه رابط کاربری این اپلیکیشن فضای محدودی دارد، ولی با این وجود تایملاین آن از لایههای مختلفی بهره میبرد و میتوانید ۴ لایه صدا را با یکدیگر ترکیب کنید، رنگها را اصلاح کنید، سرعت تغییر کلیپها را مشخص کنید و حتی از تکنیک پرده سبز هم بهره ببرید. این اپلیکیشن با وجود تمام امکاناتی که دارد، رایگان است.
Adobe Premiere Clip – اگر اهل تدوین ویدیو در گوشی یا تبلت خود هستید، بهتر است نگاهی به نسخهی اندروید یا iOS اپلیکیشن Adobe Premiere Clip نگاهی بیندازید. این اپلیکیشن از ویدیوهای ۴K پشتیبانی میکند و رابط کاربری جذابی هم دارد. با بهرهگیری از Adobe’s Creative Cloud میتوانید ویدیوهای موجود در محیط این اپلیکیشن را به برنامه Premiere موجود در سیستم دسکتاپ خود هم منتقل کنید. از جمله نقاط ضعف این اپلیکیشن میتوانیم به عدم امکان چرخش ویدیوها اشاره کنیم. روی هم رفته، این اپلیکیشن پاسخگوی بیشتر نیازهای کاربر خواهد بود و بهخصوص اگر اهل استفاده از نسخه دسکتاپ Premiere باشید، از استفاده از این اپلیکیشن لذت خواهید برد.
سخن آخر
با وجود نرمافزارهای پیشرفتهای مانند Adobe Premiere Pro CC و Final Cut Pro X و بسیاری از برنامههای رایگان، میتوانیم بگوییم که در دوران طلایی نرمافزارهای تدوین فیلم قرار داریم. اگر هنوز نمیدانید که از کدام نرمافزار استفاده کنید- بهخصوص بین Premiere و Final Cut- بهتر است آنها را برای مدت محدودی نصب کنید و به قابلیتهای آنها نگاهی بیندازید. در این زمینه گزینههای دیگری هم وجود دارد که اصلاً به آنها اشارهای نکردیم. از بین آنها میتوانیم برنامههای Adobe Premiere Elements، HitFilm Express، VSDC و Shotcut را نام ببریم.
انتخاب هرکدام از این برنامهها به موارد زیادی بستگی دارد. بهعنوان مثال آیا میخواهید بهصورت حرفهای تدوین کنید یا به چشم یک نوع تفریح به این موضوع نگاه میکنید، آیا میتوانید زمان زیادی را صرف یادگیری نرمافزار مذکور کنید و در نهایت این موضوع که به چه مقدار قدرت و توانایی برای تدوین نیاز دارید. چنین مواردی تا حد زیادی سلیقهای هستند و خوشبختانه بهخصوص در زمینهی برنامههای دسکتاپ، لازم نیست که پولی بپردازید و میتوانید از نسخههای کرک شده بهره ببرید. به همین خاطر ابتدا اولویتهای خود را مشخص کنید و سپس نرمافزار موردنظر خود را برای تدوین فیلم انتخاب کنید.
شما هم می توانید با نظر دادن اسم و مزیت سایز نرم افزار هایی را که امتحان کرده اید با دیگران در میان گذارید.
دیدگاهتان را بنویسید